خواب
خواب
متن زیر در خصوص مسأله "خواب وبیداری و آداب آن" از کتاب ارزشمند "مفاتیح الحیات" اثر حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی انتخاب شده که از نظر می گذرانیم:
خواب و بیداری از نیازهای اساسی انسان‌اند که باید به درستی تنظیم شوند، خواب مایه قوت و پایداری جسم و جان است و اختلال در آن روند زندگی عادی انسان را برای انجام وظایف خود با مشکل روبه‌رو می سازد. در روایات اهل بیت (سلام الله علیهم) دستورهای ویژه‌ای درباره رعایت برخی حالت.ها در انجام دادن کارها، آداب خوابیدن، وقت خوابیدن و پرهیز از افراط و تفریط در خواب وارد شده است که مقداری از آن در این فصل ارائه می‌گردد.
در آموزه‌های دینی اولویت سمت راست در برخی از کارها توصیه شده است برای مثال خوردن غذا با دست راست، ورود به مسجد و خروج از دستشویی با پای راست، و... از مصادیق آن است. پیامبر گرامی(صلی الله علیه و آله) فرمود: خدا سمت راست در هر چیزی را دوست می‌دارد.
روایت شده است پیامبر(صلی الله علیه و آله) خوش داشت که کارها با سمت راست انجام گیرد؛ حتی [پیاده شدن از مرکب و] پا از کفش درآوردن و کفش پوشیدن و از آلوده کردن سمت راست نهی شده است.
آداب خوابیدن
رسول خدا(صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: ای علی! خوابیدن چهار گونه است: خواب پیامبران بر پشت، خواب موٴمنان بر پهلوی راست، خواب کافران و منافقان بر پهلوی چپ و خواب شیطان‌ها بر رویشان است. (الفقیه، ج4، ص365)
امیرمؤمنان (سلام الله علیه) می‌فرماید:خوابیدن چهار قسم است: پیامبران بر پشت دراز کشیده می‌خوابند، در حالی که چشمهایشان برای دریافت وحی پروردگار نمی‌خوابد. موٴمن رو به قبله بر پهلوی راست می‌خوابد. پادشاهان و فرزندانشان برای گوارایی غذا بر پهلوی چپ می‌خوابند و ابلیس و برادرانش و دیوانگان و آسیب دیدگان عقلی بر روی شکم می‌خوابند.
امام صادق(سلام الله علیه) می‌فرماید:
هرگاه رسول خدا(صلی الله علیه و آله) می‌خواست بخوابد مسواک می‌زد و به رختخواب می‌رفت
و بر پهلوی راستش می‌خوابید و دست راستش را زیر گونه راستش می‌نهاد. (مکارم الاخلاق،
ص291)
همچنین امام رضا (سلام الله علیه) می‌فرماید: قدرت و سلطنت خواب، در مغز است و آن مایه پایداری و نیرومندی جسم است، پس هرگاه خواستی بخوابی ابتدا بر سمت راست سپس بر سمت چپ بخواب و همچنین هنگام برخاستن از سمت راست برخیز.
مکان خواب
رسول خدا(صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: بر بام و جایی که محفوظ نیست نخوابید.(الجامع الصغیر، ج2، ص707)
امام کاظم(سلام الله علیه) نیز می‌فرماید: رسول خدا(صلی الله علیه و آله)کسی را که تنها در خانه بخوابد لعنت کرد. (الفقیه،ج2،ص277)
وقت خواب
امام باقر (سلام الله علیه) می‌فرماید: خواب در ابتدای روز مایه نادانی و کودنی و خواب قیلوله (خواب کوتاه نیمروز) نعمت و خواب پس از عصر مایه حماقت و ابلهی و خواب میان مغرب و عشاء مایه محرومیت از روزی است.
امیرمؤمنان (سلام الله علیه) می‌فرماید: خواب میان مغرب و عشاء و پیش از طلوع خورشید مایه فقر است.
میانه‌روی در خواب
رسول خدا(صلی الله علیه و آله)می‌فرماید: خدا سه چیز را دوست دارد: کم‌گویی، کم‌خوابی و کم‌خوری و نیز می‌فرماید: یکی از بدترین چیزهایی که درباره امتم هراس دارم پرخوابی است. (الجامع الصغیر، ج1، ص49)
امام باقر(سلام الله علیه) می‌فرماید: چهار چیز است که مقدار کم آن‌ها هم بسیار است؛ آتش، خواب، بیماری و دشمنی. [مقدار کم هر یک از این چهار چیز را ناچیز نشمارید بلکه مقدار کم آن‌ها نیز بسیار است و می‌تواند منشأ پیامد زیاد باشد]. (کتاب الخصال، ص238)
خواب پریشان
امام صادق : فرمود: هر گاه کسی خوابی پریشان و ناخوشایند دید [و از خواب بیدار شد] پهلو به پهلو شود و این آیه را بخواند ﴿إِنَّمَا النَّجْوی مِنَ الشَّیْطانِ لِیَحْزُنَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَیْسَ بِضارِّهِمْ شَیْئاً إِلَّا بِإِذْنِ اللهِ﴾ سپس بگوید: (عُذْتُ بِمَا عَاذَتْ بِهِ مَلائِکَةُ اللَّهِ الْمُقَرَّبُونَ وَ أَنْبِیَاؤُهُ الْمُرْسَلُونَ وَ عِبَادُهُ الصَّالِحُونَ مِنْ شَرِّ مَا رَأَیْتُ وَ مِنْ شَرِّ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ)؛ به آنچه فرشتگان مقرب الهی و پیامبران مرسل و بندگان شایسته خدا پناه برده‌اند، پناه می‌برم از شر خوابی که دیده‌ام و از شر شیطان رجیم. (الکافی، ج8، ص142)
